udayaprabha
ಜೈಪುರ: ಸರಸ್ವತಿ ನದಿ ಋಗ್ವೇದ ಮತ್ತು ನಂತರ ವೈದಿಕ ಮತ್ತು ನಂತರದ ವೈದಿಕ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಒಂದು ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ದೈವೀಕರಿಸಿದ ಪ್ರಾಚೀನ ಪೌರಾಣಿಕ ನದಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ವೈದಿಕ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿತು.
ಶನಿವಾರ (28ನೇ ಡಿಸೆಂಬರ್), ಜೈಸಲ್ಮೇರ್‌ನ ಮೋಹನ್‌ಗಢ್ ಕಾಲುವೆ ಪ್ರದೇಶದ ಬಳಿ ನಾಟಕೀಯ ಭೌಗೋಳಿಕ ಘಟನೆಯು ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕೊಳವೆಬಾವಿ ಅಗೆಯುವ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭೂಗತ ನೀರು ಮತ್ತು ಅನಿಲವು ಹಠಾತ್ ಸ್ಫೋಟಗೊಂಡಿತು. ಭೂಗತ ಜಲಾಶಯದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಿಂದ ಉಂಟಾದ ಈ ಸ್ಫೋಟವು 10 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ನೀರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ.
ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, 850 ಅಡಿ ಆಳದಲ್ಲಿ, ನೀರು ಮತ್ತು ಅನಿಲದ ಕಾರಂಜಿ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ನೆಲದಿಂದ ಒಡೆದು ನೆಲಕ್ಕೆ ಬೀಳಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಕೊರೆಯುವ ಯಂತ್ರ ಮತ್ತು ಟ್ರಕ್ ನೆಲಕ್ಕೆ ಮುಳುಗಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ ಹೊಲವನ್ನು ಕೊಳವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿತು. 24 ಗಂಟೆ ಕಳೆದರೂ ನೀರಿನ ಹರಿವು ನಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಳವಾದ ತೋಡು ಬಿಟ್ಟು ಕೆರೆಯಂತಾಗಿದೆ.
ಕೆಲವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಬಳಕೆದಾರರು ಈ ಘಟನೆಯ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಸರಸ್ವತಿ ನದಿಯ ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಬಹುದು ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ, ಅಂತರ್ಜಲ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಡಾ.ನಾರಾಯಣ್ ದಾಸ್ ಇಂಕ್ಹಿಯಾ ಅವರು ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು, “ಈ ಘಟನೆ ಈ ಘಟನೆ ಸರಸ್ವತಿ ನದಿಯ ಪ್ರಾಚೀನ ಹರಿವಿನ ಸಂಕೇತವಾಗಿರಬಹುದು.
ಋಗ್ವೇದದ ಹಳೆಯ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಭೌತಿಕ ನದಿಯಾಗಿ, ಇದನ್ನು “ವಾಯುವ್ಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಹಾನ್ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ನದಿ ” ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಮಧ್ಯ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಋಗ್ವೇದ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ಸಣ್ಣ ನದಿ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ “ಒಂದು ಸರೋವರ ಸರಸ್ವತಿ ದೇವತೆಯಾಗಿ , “ಸರಸ್ವತಿ” ಎಂಬ ಪದದ ಇತರ ಉಲ್ಲೇಖವು ವೇದದ ನಂತರದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ಗುರುತಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು. ಈ ನದಿಯನ್ನು ಶಕ್ತಿಯುತ ನದಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಬಲವಾದ ಪ್ರವಾಹ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸರಸ್ವತಿಯನ್ನು ಹಿಂದೂಗಳು ಅಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ , ಇದರಲ್ಲಿ ಇದು ತ್ರಿವೇಣಿ ಸಂಗಮದಲ್ಲಿ ಪವಿತ್ರ ನದಿಗಳಾದ ಗಂಗಾ ಮತ್ತು ಯಮುನಾದೊಂದಿಗೆ ಸಂಗಮವಾಯಿತು. ಮೈಕೆಲ್ ವಿಟ್ಜೆಲ್ ಪ್ರಕಾರ , ವೈದಿಕ ಸರಸ್ವತಿ ನದಿಯ ಮೇಲೆ “ಸ್ವರ್ಗದ ನದಿ”: ಕ್ಷೀರಪಥವನ್ನು “ಅಮರತ್ವ ಮತ್ತು ಸ್ವರ್ಗೀಯ ನಂತರದ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಗ ಎಂದು ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಋಗ್ವೇದ ಮತ್ತು ನಂತರದ ವೈದಿಕ ಪಠ್ಯಗಳನ್ನು ಇಂದಿನ ನದಿಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ರಾಚೀನ ನದಿಪಾತ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಋಗ್ವೇದದಲ್ಲಿ ನಾಡಿಸ್ತುತಿ ಸ್ತೋತ್ರವು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಯಮುನೆ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಸಟ್ಲೆಜ್ ನಡುವೆ ಸರಸ್ವತಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ನಂತರದ ವೈದಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳಾದ ತಾಂಡ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಮತ್ತು ಜೈಮಿನಿಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ , ಹಾಗೆಯೇ ಮಹಾಭಾರತ , ಸರಸ್ವತಿಯು ಮರುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಬತ್ತಿಹೋದುದನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.
ಇದೀಗ ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಜೈಸಲ್ಮೇರ್‌ ಬಳಿ ಕೊಳವೆಬಾವಿ ತೆರೆಯುವಾಗ ಉಕ್ಕಿದ ನೀರಿನಿಂದ ಮರುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಳೆ ಸೃಷ್ಟಿಯಾದ ವಿಡಿಯೊ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಹರಿದಾಡುತ್ತಿದೆ. ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿರುವ ಸರಸ್ವತಿ ನದಿ ಮತ್ತೆ ಉಗಮವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಪರ ಹಾಗೂ ವಿರೋಧ ಚರ್ಚೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ.
ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಇತ್ತು ಎನ್ನಲಾದ ಸರಸ್ವತಿ ನದಿ ಏಕಾಏಕಿ ಉಗಮವಾಗಿ, ಉಕ್ಕಿ ಹರಿದಿದ್ದು ಹೇಗೆ ಎಂಬ ಮಾತುಗಳನ್ನು ವಿಜ್ಞಾನ ಲೋಕ ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಿದೆ. ಜತೆಗೆ ಅದನ್ನು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವಾಂಶದೊಂದಿಗೆ ಓರೆಗೆ ಹಚ್ಚುವ ಕೆಲಸವೂ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.
ಜೈಸಲ್ಮೇರ್‌ ಬಳಿಯ ತಾರಾಘರ್‌ ಎಂಬ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಕೊಳವೆಬಾವಿ ಕೊರೆಯುವಾಗ ನೀರು ಮತ್ತು ಅನಿಲ ಉಕ್ಕಿದೆ. ಯಂತ್ರವು ಭೂಗರ್ಭವನ್ನು ಕೊರೆಯುತ್ತಾ 850 ಅಡಿ ಆಳಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ದೊಡ್ಡದಾದ ಸದ್ದಿನೊಂದಿಗೆ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿದ್ದ ನೀರು ಉಕ್ಕಿ ಹರಿದಿದೆ. ಕೆಲ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲೇ ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹದಂತ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಕೊಳವೂ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ದೃಶ್ಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಿದಾಡಿದೆ.
ಗ್ರಾಮದ ವಿಕ್ರಮ್ ಸಿಂಗ್‌ ಎಂಬುವವರ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಕೊಳವೆಬಾವಿ ಕೊರೆಯುವಾಗ ಈ ಘಟನೆ ನಡೆದಿದೆ. ಇವರು ವಿಶ್ವ ಹಿಂದೂ ಪರಿಷದ್‌ನ ಸದಸ್ಯ ಎಂದು ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ವರದಿ ಮಾಡಿವೆ.
ಈ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಹಲವರು ವೇದಗಳ ಸಾಕ್ಷಿ ನೀಡಿ, ಇದು ಸರಸ್ವತಿ ನದಿಯ ಮರು ಉಗಮ ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಋಗ್ವೇದದಲ್ಲಿ ಸರಸ್ವತಿ ನದಿಯ ಹೆಸರನ್ನು 80 ಬಾರಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.. ಐದು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗಿದ್ದ ಈ ನದಿ ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಹಲವರು ಬರೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಭೂಗರ್ಭದ ಪದರಗಳ ಸ್ಥಳಾಂತರ ಸರಸ್ವತಿ ನದಿ ಕಣ್ಮರೆಗೆ ಕಾರಣ ಎಂದು ಹಲವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಭೂವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಭೂಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲು ಬಂಡೆಗಳ ನಡುವೆ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿರುವ ನೀರು, ಹೊರಚಿಮ್ಮಿದಾಗ ಹೀಗೆ ರಭಸದಿಂದ ಹರಿಯುವುದು ಸಹಜ. ಜತೆಗೆ ನೀರು ಮರುಪೂರಣಗೊಂಡಿರುವ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ತಗ್ಗಿನ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಹರಿಯುವಾಗಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ರಭಸ ಇರುತ್ತದೆ. ಬೆಣಚುಕಲ್ಲುಗಳ ಪದರಗಳ ನಡುವೆ ಸಿಲುಕಿದ್ದ ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಅಂತರ್ಜಲವು, ಕೊಳವೆಬಾವಿ ಯಂತ್ರದ ಕೊರೆತದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಸಿಕ್ಕಂತಾಗಿ ಹೊರಕ್ಕೆ ಚಿಮ್ಮಿದೆ. ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಇನ್ನೂ ಕೆಲ ದಿನ ಮುಂದುವರಿಯಬಹುದು’ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಆದರೆ ಇದು ಸರಸ್ವತಿ ನದಿ ಹೌದೋ, ಅಲ್ಲವೋ ಎಂಬುದು ಇನ್ನೂ ನಿಗೂಢವಾಗಿಯೇ ಉಳಿದಿದೆ.
